"Web Therapy" ψυχής

Θεραπείες και συμβουλευτική μέσω ενός ιστότοπου. Σας φαίνονται μακρινές, αδύνατες και ιδέες επιστημονικής φαντασίας; Κι όμως, είναι μια σύγχρονη πραγματικότητα. Μια Ελληνίδα μάλιστα που ζει και εργάζεται ως ψυχολόγος στη Νέα Υόρκη, η δόκτωρ Μαρκέλλα Αρχατζικάκη*, έχει βάλει το Web Therapy στην πρώτη θέση για τις θεραπείες της ψυχής. Επικοινωνήσαμε μαζί της και μάθαμε για τις θεραπείες μέσω Internet που ακολουθούν πολλοί άνθρωποι στην Αμερική αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, όπως και στην Ελλάδα.

Μπορεί το Διαδίκτυο να θεωρείται μια επικίνδυνα εθιστική ενασχόληση, αλλά ταυτόχρονα είναι και ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για την ικανοποίηση πολλών σύγχρονων αναγκών. Στα χέρια ενός ειδικού μάλιστα μπορεί να λειτουργήσει και θεραπευτικά. Η δρ Αρχατζικάκη μας εξηγεί πως «το Διαδίκτυο παρέχει ευελιξία και εξοικονόμηση χρόνου. Στις δυτικές κοινωνίες, όπου οι περισσότεροι άνθρωποι πάσχουν από έλλειψη χρόνου και συχνά από την κακή διαχείρισή του, η συμβουλευτική μέσω Διαδικτύου αποτελεί ίσως τη μοναδική επιλογή για κάποιους από αυτούς».
- Ποια είναι η προσέγγισή σας;
Η δική μου προσέγγιση είναι η ψυχοδυναμική. Αυτήν διδάχτηκα και αυτήν ακολουθώ κατά κύριο λόγο χρησιμοποιώντας και στοιχεία της συστημικής. Κάποιες φορές, καλείσαι να αντιμετωπίσεις τον θεραπευόμενο σαν μια αυτόνομη οντότητα και κάποιες άλλες σαν μέλος ενός συστήματος (ζευγάρι, οικογένεια). Αυτό που μου έχει διδάξει η εμπειρία όμως είναι πως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος θεραπείας είναι το να αντλείς παρεμβάσεις από διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις ανάλογα με το περιστατικό. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένη φόρμουλα και κανόνες. Σαν θεραπευτής αμφιταλαντεύεσαι, αυτοσχεδιάζεις και συχνά επιστρέφεις στα ίδια θέματα για να ενισχύσεις όσα έχουν έρθει σε γνώση σου κατά τη διάρκεια της θερραπευτικής διαδρομής. Οπως γράφει και ο Πιραντέλο, η ζωή είναι ο τρόμος του ηθοποιού χωρίς το σενάριο. Αν υπάρχει ένα μυστικό, αυτό είναι το να φροντίζεις να γεμίζεις την καθημερινότητά σου με πράγματα και ανθρώπους που σε κάνουν ευτυχισμένο. Ετσι, όταν σε βρει η συμφορά, γιατί όλους μας θα μας βρει κάποιες φορές στη ζωή μας, άλλους περισσότερες και άλλους λιγότερες, να έχεις τα ψυχικά αποθέματα να την αντιμετωπίσεις με σθένος.
- Πώς γίνονται οι συνεδρίες και πόσο διαρκούν;
Οι συνεδρίες γίνονται μέσω Skype, είναι εβδομαδιαίες και διαρκούν 45 - 60 λεπτά. Η δέσμευση είναι η ίδια είτε η θεραπεία γίνεται πρόσωπο με πρόσωπο είτε μέσω Διαδικτύου. Το πόσο θα διαρκέσει συνολικά η θεραπευτική διαδικασία είναι απολύτως συνυφασμένο με την ψυχική διαδρομή του θεραπευόμενου. Κατά μέσο όρο όμως ο αριθμός των συνεδριών είναι οκτώ έως δεκαέξι.
- Υπάρχουν πλεονεκτήματα σε σχέση με τις συνηθισμένες συνεδρίες;
Τα πλεονεκτήματα είναι η εξοικονόμηση χρόνου και η δυνατότητα να προσφέρεις μια συνεδρία κατ’ εξαίρεση σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης. Φροντίζω να είμαι ιδιαίτερα αυστηρή με την τήρηση συγκεκριμένου προγράμματος (ώρα και ημέρα της συνεδρίας), άλλα το Διαδίκτυο μου προσφέρει τη δυνατότητα να είμαι κοντά σε κάποια περιστατικά μου σε στιγμές που νιώθουν ότι το έχουν απόλυτη ανάγκη, όπως στην περίπτωση ενός νεαρού ατόμου που θέλησε να κάνουμε μία μίνι 20λεπτη συνεδρία πριν φύγει από το σπίτι του για την πρώτη ημέρα του σε μια καινούργια, απαιτητική και ανταγωνιστική δουλειά. Πρόσφατες έρευνες στις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν πως ο βαθμός ικανοποίησης των θεραπευόμενων όσον αφορά τις συνεδρίες πρόσωπο με πρόσωπο είναι παρόμοιος με αυτόν που αφορά τις συνεδρίες μέσω Διαδικτύου. Φυσικά, υπάρχουν και τα αρνητικά. Ενα από αυτά είναι η κακή σύνδεση στο Internet. Γι’ αυτό θα πρέπει πάντα να προετοιμάζεις τους ασθενείς σου ότι υπάρχει η πιθανότητα διακοπής της σύνδεσης κατά τη διάρκεια μιας ιδιαίτερα φορτισμένης συναισθηματικά στιγμής και να παρέχεις εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας σε τέτοιες περιπτώσεις.
- Ποια άτομα δείχνουν συνήθως ενδιαφέρον;
Οι δύο πιο συχνοί λόγοι που οι άνθρωποι καταφεύγουν στην ψυχοθεραπεία είναι το τέλος μιας ουσιαστικής σχέσης και η αναζήτηση νοήματος. Οπως υποστηρίζει και ο Yalom, είμαστε πλάσματα που αναζητούν ένα νόημα: «Νιώθοντας αβοήθητοι μπροστά σε όλα τα τυχαία και συχνά ασύνδετα συμβάντα, ζητάμε να τα βάλουμε σε μια τάξη και κάνοντάς το αποκτάμε μιαν αίσθηση ελέγχου επάνω τους». Οσον αφορά τις συνεδρίες μέσω Διαδικτύου, τα άτομα που δείχνουν συνήθως ενδιαφέρον είναι εκείνα τα οποία νιώθουν εξοικείωση με τον υπολογιστή και έχουν περιορισμένο ελεύθερο χρόνο. Οπως έχω αναφέρει και στο παρελθόν, προτιμώ ένας θεραπευόμενος που αντιμετωπίζει δυσκολία στην εύρεση καλού ισοζυγίου μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής να διαθέτει αυτόν τον έξτρα χρόνο των μετακινήσεων για τον εαυτό του και τα αγαπημένα του πρόσωπα. Επίσης, κάποια άτομα, συνήθως άντρες, δηλώνουν μεγαλύτερη ευκολία στο να βιώσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους όταν βρίσκονται στον δικό τους προσωπικό χώρο.
- Οι συνεδρίες μέσω Διαδικτύου είναι λύση για όλους;
Δεν είναι το Web Therapy για όλους. Κάθε περιστατικό είναι μια καινούργια πρόκληση και οφείλεις σαν θεραπευτής να αποφασίσεις γνωρίζοντας τον ασθενή σου σε τι πιστεύεις ότι θα ανταποκριθεί καλύτερα. Είναι η πρώτη και τελευταία απόφαση που καλείσαι να πάρεις για εκείνον. Δεν μπορείς να τον απαλλάξεις από το βάρος καμιάς άλλης απόφασης μέχρι το τέλος της θεραπευτικής διεργασίας. Προσωπικά φροντίζω να βλέπωκαι κάποια περιστατικά μου από κοντά, όταν βρίσκομαι στην Ελλάδα και όταν κρίνω ότι αυτό είναι σκόπιμο και απαραίτητο.
«Σατιρικό το reality της Lisa Kudrow»
Το Web Therapy το γνωρίζουν στην Αμερική από το 2008 μέσα από την εκπομπή της Lisa Kudrow, γνωστή και ως Φοίβη από την επιτυχημένη σειρά «Τα φιλαράκια». Βασικός χαρακτήρας της, η Fiona Wallice (Kudrow), μια ψυχοθεραπεύτρια που πιστεύει πως οι συνεδρίες των σαράντα, πενήντα ή εξήντα λεπτών οδηγούν τους «ασθενείς» σε ακατάσχετη φλυαρία. Ετσι, επινοεί το «Web Therapy», ένα τρικ ψυχανάλυσης, μέσω του iChat της Apple.
Η κ. Αρχατζικάκη όμως μας ξεκαθαρίζει ότι «η προαναφερόμενη πετυχημένη σειρά αποτελεί σάτιρα των συνεδριών μέσω Διαδικτύου. Στο “Web Therapy” η Lisa Kudrow έχει επινοήσει μια ψυχοθεραπεύτρια η οποία ενδιαφέρεται περισσότερο για τον εαυτό της παρά για τους ασθενείς της. Επίκεντρο των τρίλεπτων συνεδριών καταλήγει να είναι πάντα η ίδια και τα προσωπικά της θέματα, κάτι που αποτελεί το άκρως αντίθετο από ό,τι θα πρέπει να συμβαίνει στην πραγματικότητα. Στην πραγματική ζωή, ο θεραπευτής που συμμαχεί με τα υγιή κομμάτια του “Εγώ” του ασθενούς δεν πρέπει να αντιλαμβάνεται ποτέ τη θεραπευτική διαδικασία ως μέσο επίλυσης των δικών του προβλημάτων.
Τα γενικά χαρακτηριστικά τού θεραπευτή που διευκολύνουν τη θεραπεία είναι η ενσυναίσθηση και η αυθεντικότητα. Οι όροι της θεραπευτικής συμμαχίας επίσης είναι η άνευ όρων αποδοχή του θεραπευόμενου και η κατανόηση του τρόπου σκέψης του. Στόχος του θεραπευτή -κάτι που σίγουρα δεν κάνει η Fiona Wallice- είναι να αναπτύξει ο θεραπευόμενος ένα προσωπικό καταφύγιο αυτοέκφρασης μέσα στο οποίο δεν κρίνεται».
«Πέτυχε το πείραμά μου»
Η δρ Μαρκέλλα Αρχατζικάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ελλάδα αλλά, όπως λέει, ήξερε από πολύ μικρή ότι κάποια στιγμή θα μετοικήσει. «Ενώ παιδάκι ονειρευόμουνα λιβάδια και ένα παραδοσιακό σπίτι με σκεπή, σοφίτα και θέα μια λίμνη, κατέληξα να ερωτευτώ μια μεγαλούπολη και να την επιλέξω ως βάση μου. Η Νέα Υόρκη, “αυτή η ωραία, εναέρια και σφαλερή πόλη” όπως έγραψε η Μαλβίνα Κάραλη, είναι ο τόπος μου. Είναι γεμάτη αντιθέσεις και μου ταιριάζει, γιατί κι εγώ σαν χαρακτήρας φημίζομαι για τις αντιθέσεις μου».
Από οικογενειακή σύμβουλος στην Ελλάδα, η κ. Αρχατζικάκη ασκεί συμβουλευτική μέσω Διαδικτύου. Κάτι που, όπως λέει, προέκυψε εντελώς τυχαία. «Επέστρεψα στη Νέα Υόρκη ξαφνικά έπειτα από απουσία οκτώ χρόνων. Λόγω της ξαφνικής αναχώρησής μου, παρέπεμψα κάποια περιστατικά μου σε συναδέλφους μου. Κάποια άλλα όμως επέμειναν να διατηρήσουν την επαφή μαζί μου. Αποφασίσαμε λοιπόν πειραματικά να ξεκινήσουμε τις συνεδρίες μέσω Skype και το πείραμα πέτυχε. Σε αυτά τα περιστατικά οφείλω την ενασχόλησή μου με το Web Therapy."
- Η δρ Μαρκέλλα Αρχατζικάκη είναι ψυχολόγος-οικογενειακή σύμβουλος. Για περισσότερες πληροφορίες: markella.onlinepsychology@yahoo.com.

Δείτε επίσης:

Το IQ μεταβάλλεται στην εφηβεία

Νέα τεχνική που αυξάνει τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής

Γιατί παχαίνουν όσοι γυμνάζονται περιστασιακά;

Τα κινητά δεν προκαλούν καρκίνο. Νέα έρευνα

Πόσο καλό κάνει το αλάτι στην υγεία μας;

Σήμα κινδύνου για τα light προϊόντα και τις τσίχλες χωρίς ζάχαρη

Επικίνδυνοι για την όραση οι έγχρωμοι φακοί επαφής;

Τι προκαλεί πρήξιμο στην κοιλιά;

Διώξτε γρήγορα το πρήξιμο στα μάτια

Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την αϋπνία

Espressonews.gr